Uyku ve aşamaları

Ölçüm, REM ve Non-REM uykusu

Uyku fazlarının belirlenmesinde kullanılan en önemli araç, EEG olarak bilinen elektroensefalogramdır. Bu yöntemde insanın beyin akımları ölçülür. Uyku araştırmacıları EEG sayesinde insan uykusunun çeşitli fazlardan oluştuğunu ortaya çıkarabildi. Her faz yaklaşık 90 dakika sürer (birinci ve REM fazlarının dışında). İnsan bir gecede ortalama 5 fazdan geçer. Uykunun tamamı kabaca REM uykusu ve Non-REM uykusu olmak üzere ikiye ayrılır. REM, Rapid Eye Movement, yani hızlı göz hareketi anlamına gelir. Bu aşamada uyuyan kişinin gözleri kapalı iken hareket eder.

1. aşama: Uykuya dalma

Uyumak üzere yatağa gidildiği an bile uzmanlar tarafından uykuya dahil edilir. Uykuya dalış aşamasında vücut yavaş yavaş rahatlar, gözlerin kapanmasıyla birlikte görsel uyarıları algılamamaya başlarız ve rahatlarız. Eğer günlük sorunları düşünmeyip zihinsel olarak da rahatlamayı başarabilirsek, beyin aktivitesi yavaşlamaya başlar. Kaslarımız gevşer, solunum ve nabız yavaşlar ve düzenli hale gelir. Tansiyon düşer. Bu faz sadece birkaç dakika sürer.

2. aşama: Hafif uyku

İkinci aşama toplam uyku süresinin yarısı kadardır. Bu aşamada nabız yavaşlamaya, tansiyon düşmeye devam eder. Hafif uyku sırasında küçük bir gürültü uyanmanıza neden olabilir.

3. aşama: Derin uyku başlangıcı

Uykunun üçüncü ve dördüncü aşaması derin uyku aşamalarıdır. Derin uyku fazı, toplam uyku süresinin sadece ¼’ünü oluşturur. Bu aşama vücudun yenilenmesine hizmet eder, örneğin büyüme hormonları üretilir ve gelecek güne enerji depolanır.

4.aşama: En derin uyku

Bu noktaya geldiğimizde çok zor uyanırız. Eğer bu aşamada uyandırılırsak, dünyamız tersine döner ve zihinsel olarak çok iyi durumda olmayız. Dördüncü aşamada insan vücudunun dinlenme potansiyeli en yüksek noktadadır. Yaşın artması ile birlikte derin uyku fazları giderek azalır. Üçüncü ve dördüncü aşamalar gecenin ilk saatlerinde yaşanır. Gecenin sonuna doğru REM aşaması başlar.

Aşama 5: REM uykusu

REM uykusu, uykunun diğer aşamalarından çok farklıdır. REM fazları, gecenin son saatlerindeki hafif uykuyu böler. Kas gevşekliği bu aşamada en yüksek noktaya ulaşır. Nabız ve solunum tekrar hızlanır ve düzensizleşir, beyin aktivitesi hızlanır, kan basıncı yükselir. Birkaç yıl öncesine kadar sadece REM aşamasında rüya görüldüğü varsayılırdı. Bu aşamada görülen rüyalar daha iyi hatırlanır. Ancak diğer fazlarda da rüya görülebiliyor.