Ginseng – bir imparatorluğun kökü

Asyalıların çok kapsamlı tıbbi bilgilerinin binlerce yıllık yüksek kültürlerine dayandığı biliniyor. Batı dünyasında da birçok kişi bu bilgiden yararlanarak ev, ofis veya muayenehanesini Feng Shui bilgisine uygun olarak döşüyor, Thai-Chi kursuna yazılıyor veya akupunktur tedavisine başvuruyor. Geleneksel Çin tıbbı ve Asya’nın geleneksel meditasyon egzersizleriyle birlikte, Asya tarzı beslenme ve bu alanda kullanılan şifalı bitkiler de ön plana çıkıyor.

Bu geleneksel şifalı bitkilerden biri ginsengdir (Latincesi: panax ginseng). Ginseng, Çin’de iki bin yıldan beri gücün ve uzun yaşamın simgesi olarak kabul ediliyor. Ginseng, çok değerli bir bitki olduğundan eskiden sadece soylular sınıfına mahsustu. Ginseng’in Çince adı "Jen Shen", "yeryüzünün insan şeklindeki gücü" olarak çevrilebilir. Ginseng ağacının kökleri etkileyici biçimde insana benzer şekiller gösterir. Kökün bilimsel adı panax, Yunanca kökenli olup "her şeye iyi gelen şifalı iksir" anlamına gelir. Ginseng özellikle Çin, Kore ve Sibirya’da yetişir. Almanya’da bile ginseng yetiştiren işletmeler bulunuyor. Ginseng’in "yaşamın kökü" olarak anıldığı Kore’de 1080 yılı civarında kırmızı ginseng üretilmiş. Ginseng, 17. yüzyılda Avrupa’ya ulaştı. Ginseng’in iki çeşidi bulunuyor
Kırmızı ginseng, hasadın ardından su buharı ile işlenir ve kurutulur.
Beyaz ginseng ise toplanır, kurutulmadan önce soyulur ve beyazlatılır. Bu işlemle önemli içeriklerin bir kısmı kaybolur. Ginseng köklerinin toplanmadan önce 4 ile 7 yıl arasında büyümesi beklenir.

Ginseng’in içerdiği değerli maddeler

Ginseng, 20. yüzyıldan beri Batı dünyasında da şifalı bitki olarak tanınıyor. Ginseng’in etkisi içerdiği saponin adlı maddeden kaynaklanır. Ginseng’e özgü etken maddeler ginsenosit olarak adlandırılır. Bugüne dek farklı etkilere sahip otuza yakın ginsenosit çeşidi bulundu. R1 adlı ginsenosit, kan basıncını yükselten ve uyarıcı bir etkiye sahip. R2 adlı ginsenosit ise kan basıncını düşürücü ve sakinleştirici etkiye sahip.
Bunların dışında ginseng; B12 vitamini, bakteri, virüs ve mantarlara karşı etkili olduğu söylenen germanyum, ayrıca çinko, selenyum, demir, magnezyum, potasyum, kalsiyum, bakır, glisin ve 200 çeşide yakın eterik yağ içerir.

Yaşlı ginseng köklerinin daha etkili olduğu söylenir. Ayrıca yabani ginsengdeki şifa gücünün insan eliyle yetiştirilen ginsengdekinden daha yüksek olduğu savunuluyor. Ginseng’in içerdiği maddelerbağışıklık sistemini güçlendirir. Bunun dışında fiziksel performansı artırdığı, konsantrasyon zayıflıklarını giderdiği ve stres direncini yükselttiği söylenir. İltihap giderici etkisinin özellikle sedef hastalığında çok etkili olduğu savunulur. Ginseng, içerdiği etken maddelerle organizmanın dengesizliğini düzeltir: Sinirli ve gergin kişileri rahatlatırken, sürekli yorgunluktan yakınanlara enerji verir. Ginseng uzun süre alındığında karaciğer fonksiyonlarını da düzeltir. Vücuttaki zararlı maddeleri nötralize eden bu organ ginseng sayesinde rahatlar.

Ginseng’in etkisi tartışılıyor

Ginseng’in etkisi akademik tıpta tartışma konusu. Bazı uzmanlar ginsengin etkilerini bitkinin içerdiği maddelerden çok plasebo etkisine bağlıyor. Piyasaya sunulan tablet, toz, şurup, çay ve benzeri ürünlerde ginsengin çok düşük miktarlarda bulunduğunu, dolaysıyla etkisinin de düşük olabileceği dikkate alınmalı. Aklınızda bulunsun: Ciddi hastalıklarda ginseng kullanımı doktor kontrolünün yerine geçemez!

Dikkat: Ginseng, kanın pıhtılaşmasını azalttığından ameliyatlardan önce kullanılmamalı.